२००५ सालमा अछाममा जन्मिएर र त्यहि हुर्के बढेका र २०२९ पछि कैलालीलाई कर्मथलो बनाएका
गगनसिंह थापाको कर्णालीको छेउछाउ (अनूभूति आख्यान) सार्वजनिक भएको छ । लेखकले यसमा आफ्नो बाल्यकालदेखि वर्तमानसम्मका विभिन्न घटना र भोगाइलाई संस्मरणात्मक रुपमा प्रस्तुत गरेका छन् । म आफैंले पनि देखे घुमेका ठाउँहरुको वर्णन गरिएको भएर पनि मलाई यसले बढि तानिरहेको हुनसक्छ । यो पुस्तक तीन किसिमले मलाई राम्रो लागिरहेकोछ ।
पहिलो, राणाशासनकोअन्त्यपछि त्यसको अवशेषको रुपमा रहेका सामाजिक संरचनाका साथै, शिक्षा, स्वास्थ्य, र सामाजिक जीवनका विभिन्न रोचक पक्षहरुको जानकारीलाई निजात्मक शैलीमा पाठकहरुलाई दिने काम यसले गरेको छ । खासगरी कर्णाली क्षेत्र (मध्य र सुदूरपश्चिमको पहाडी भेग)को बारेमा जानकारी दिने खालका साहित्य खासै उपलब्ध नभइरहेको अवस्थामा तत्कालिन कर्णालीक्षेत्रलाई बुझ्न यो उपयोगी हुने देखिन्छ ।
दोस्रा,े प्रजातन्त्रको प्राप्तिपछि पनि कर्णाली क्षेत्रको आर्थिक सामाजिक जीवन कसरी उही अभाव, गरिबी, बेरोजगारी, पछौटेपनमा सिमित भयो भन्ने समकालिन समाजको चित्र पनि यसले दिन्छ । राजनैतिक आन्दोलनहरुमा सक्रियतापूर्वक योगदान गरेको कर्णाली त्यसको प्रतिफलमा सहभागी हुन नसकेको यथार्थ लेखनको पेटबोलीमा प्रष्टसँग झल्किन्छ । सशस्त्र द्वन्दले सामाजिक र व्यैक्तिक जीवनका पारेका प्रभावहरुलाई पनि यो संस्मरणात्मक आख्यानले समेटेको हुनाले यो पुस्तक समकालिन समाजको ऐना जस्तो पनि लाग्छ ।
तेस्रो, यसले कर्णाली क्षेत्रको भाषिक मौलिकतालाई आम नेपाली पाठकहरुमा परिचित गराउने प्रयास गरेको छ। त्यस क्षेत्रका केही ठेट शब्दहरुको प्रयोगले त्यहाँको मौलिकतालाई बढि स्वाभाविक ढंगले प्रस्तुत गर्न सम्भव भएको जस्तो लाग्छ । र आम पाठकहरुको सजिलोकोे निम्ति बेलाबेलामा कोष्ठकभित्र प्रचलित नेपाली शब्दहरु पनि लेखकले राखिदिएका छन् ।
४२८ पृष्ठ लामो यो पुस्तकका सर्जक गगनसिहं थापा धन्यवादका पात्र छन् । तर पुस्तकमा रहेका केही भाषिक सम्पादनसगँ सम्बन्धित कमजोरीहरुलाई प्रकाशनपूर्व नै हटाउन सकेको भए अझै सन्तोषको विषय हुने थियो ।
पुस्तकबाट सानो अंशः
दमै बाका लुगा सिउँदा चलेका औंलाहरु मलाई हेरुँ हेरुँ लाग्थ्यो । अनि दमै बालाई म सोध्थेँ– बा यो चाक्लो मुन्द्री औंलामा किन लगाउनु भा’को ? अनि दमै बा आफ्नो खुम्चिएको निधारका चाउरी तन्काउँदै मतिर पुलुक्क हेर्दै भन्नुहुन्थ्यो– यो मुन्द्री हैन क्या लाटा, यो त अगलवनु हो, सुयोले औंला न घोचोस् भनेर लगाएको । अनि म स्वीकृतिसूचक टाउको हल्लाउँदै भन्थें– बा मेरो भोटो राम्रोसँग सिइदेऊ है ।
पुस्तकः कर्णालीको छेउछाउ
लेखकः गगनसिहं थापा
प्रकाशकः हिक्मत थापा
आवरणः रमेश पौडेल
पृष्ठः ४२८+ १२
Comments
Post a Comment