Alternative Voice

(Poem) 1 They say you cannot call a hole a hole. But unfortunately, I said it. And they stared at me with all disgust. They cuddled on the shoulders, squeezed a little, Turned to each other, grinned a little (sorry, ‘smiled’ would be more appropriate a word!), blinked and muttered… Haven’t you read Freud? No sir…Yes sir... I didn't know what to answer. But they were kind to me. They took pain to explain everything: Hole, you know, is politically incorrect. That’s sexist, you know! It’s simply ‘an unoccupied space.’ ‘Oh, thank you sirs,’ I expressed my gratitude, But never dared to ask what they do with that ‘space’. 2 The restaurant tables were empty Except the sugar-pots and thin layers of dust on them. Few house-flies used liberty to swirl around And occasionally landed on the table to toss their ‘mouths.’ For me, it was enough to smile all alone! Oh, sorry… I didn't notice them, They’re already seated on the chairs. So

(निबन्ध)  म भूईंमा ओछ्याइएको कार्पेटमा सिरानी राखेर पल्टिने तरखर गरिरहेको थिएँ । मोबाइल र  ल्याण्डलाइन टेलिफोनमा लगातार घण्टि बजिरह्यो । घडी हेरेको रातको ९.३५ बजेको रहेछ । यसै पनि दिउँसोमा बाहिरी काममा जाने व्यस्तता हुने भएकोले लेखपढ गर्न, इमेल र अन्य सामाजिक सञ्जालमा अपडेट हुन रातीको समय सदुपयोग गर्नु पर्ने भएकोले अपवाद वाहेक नियमित सुताइ अबेर नै हुने गर्छ । झन अहिले त वुवा स्वयं चुनावमा उमेदवार हुनुभएकोले आजकल नेताकार्यकर्तादेखि शुभेच्छुकहरुको उपस्थिति घरमा अबेरसम्म हुन्छ । चुनावी कार्यक्रमहरुको योजनामा छलफल हुन्छ । त्यसमाथि अनुमान, आँकलन र दाबाहरुको शिलशिला लामै चल्छ । त्यसैले पनि समय घर्किएको थाहा हुँदैन ।  कार्तिक २४ गते शम्सेरगंजको चुनावी कार्यक्रमबाट बुवा ढिलो गरि आउनुभएकाले अन्य दिनजस्तो कार्यकर्ता÷शुभेच्छुकहरुको भिड थिएन । आएका केही फर्किसकेका थिए । कोठाभित्र पसेको एकैछिनमा त्यो घण्टी बजेको थियो । बुवाले नै फोन उठाउनु भयो । रिसिभरको अर्कोपट्टीबाट बोलिरहेको अपरिचित महिला आवाज बाहिरैबाट मैले पनि सुनें । फोन राखेपछि थाहा भयो कचनापुरबाट कर्णाली चिसापानी वनभोज खान गएको स्क

आँगनमा पहेँलपुर भएर फूलहरु फुलेका छन् । घरकी स्वास्नीमान्छे विहान उठ्छिन् र अन्दाजी दश वर्ष पहिले एक हुल मानिसहरुले घरबाट करकापमा लिएर गएका आफ्नो लोग्ने फर्कन्छन् कि भनेर आखाँले भ्याउन्जेलसम्म बाटोको शिरानतिर हेर्छिन् । पर्खन सक्ने जति उनले पर्खिइन् तर, अहँ म आँए भनेर लोग्ने फर्किएनन् । आँसुका अन्तिम नुनिला ढिक्का झरे बेहिसाब– अर्थहीन– र, अब उनले गर्न सक्ने एउटै कुरा बाँकी रह्यो– केवल सम्झना । उनी आफ्नो लोग्नेलाई सम्झन्थिन् करकापमा हुलको पछाडी लागेर घर छाड्नुअघि लोग्नेले आँगनमा रोपेका फूलहरुलाई टक लगाएर हेर्थिन् र, आँगनमा चहकिएका फूलहरुमा प्रतीक्षाको थप सामल भेट्थिन । हावाको झोक्कामा यौवनमै झर्ने फूलहरुले उनलाई नतर्साएका होइनन्; तर फूलमा पल्लवित भएर आउने नयाँ पालुवाहरु र, अनुपम महक सहितका कोपिलाहरुलाई देखेर आत्मानुभूतिमा उनी आफ्नो प्रतीक्षाको सीमालाई नविकरण गरिदिन्थिन् । फूलहरुसँगको लामो संसर्गपछि खोइ किन हो फूलहरु देखेर उनलाई आज एक्कासी छट्पटी भयो । त्यसमा उनले क्रुरताको छायाँ अनुभव गरिन्; पूर्वपट्टीबाट लहरीएर आएको हावाको लयमा लच्कीरहेका फूलहरुम

At the teashop They come every morning For yet another cup of tea After rounds of tea at their homes or elsewhere. There is nothing special here:   Yes, Mithila vaujau still remembers the etiquette of a business— She'll smile indiscriminately To anyone Who comes at her teashop Except those days When a customer picks up a paper At the teashop And recounts the news Of the scarcity of LP gas, Or increase in sugar price. They come and talk their business: Their new boss in the office, Or the communist party in the government. She has nothing to do with those talks But she still loves them Because she practices the business etiquette To love things That brings profit to her. 

२००५ सालमा अछाममा जन्मिएर र त्यहि हुर्के बढेका र २०२९ पछि कैलालीलाई कर्मथलो बनाएका गगनसिंह थापाको कर्णालीको छेउछाउ (अनूभूति आख्यान) सार्वजनिक भएको छ । लेखकले यसमा आफ्नो बाल्यकालदेखि वर्तमानसम्मका विभिन्न घटना र भोगाइलाई संस्मरणात्मक रुपमा प्रस्तुत गरेका छन् । म आफैंले पनि देखे घुमेका ठाउँहरुको वर्णन गरिएको भएर पनि मलाई यसले बढि तानिरहेको हुनसक्छ । यो पुस्तक तीन किसिमले मलाई राम्रो लागिरहेकोछ । पहिलो, राणाशासनकोअन्त्यपछि त्यसको अवशेषको रुपमा रहेका सामाजिक संरचनाका साथै, शिक्षा, स्वास्थ्य, र सामाजिक जीवनका विभिन्न रोचक पक्षहरुको जानकारीलाई निजात्मक शैलीमा पाठकहरुलाई दिने काम यसले गरेको छ । खासगरी कर्णाली क्षेत्र (मध्य र सुदूरपश्चिमको पहाडी भेग)को बारेमा जानकारी दिने खालका साहित्य खासै उपलब्ध नभइरहेको अवस्थामा तत्कालिन कर्णालीक्षेत्रलाई बुझ्न यो उपयोगी हुने देखिन्छ । दोस्रा,े प्रजातन्त्रको प्राप्तिपछि पनि कर्णाली क्षेत्रको आर्थिक सामाजिक जीवन कसरी उही अभाव, गरिबी, बेरोजगारी, पछौटेपनमा सिमित भयो भन्ने समकालिन समाजको चित्र पनि यसले दिन्छ । राजनैतिक आन्दोलनहरुमा सक्रियतापूर्वक य

फूल आस्था हो, फुल्नु समर्पण हो; फूल फुल्छे, र सबैका लागि आफूलाई समर्पित गरिदिन्छे । त्यसपछि, हावाले- पानीले - उसलाई निर्लज्ज बलात्कार गरिरहन्छन् । तर, ऊ भने कुनै विरोध जनाउँदिन, वा विरोध जनाउने सामर्थ्य राख्दिन हावासँग- पानीसँग- र, स्विकार्छे गर्भाधान । तर, ती फूलहरूबाट के फूलहरू नै जन्मेलान् ? यो सिङ्गै प्रश्न अझै अनुत्तरित छ ।

Interview re-posted from   Fr ! day Bal Bahadur Thapa (Balu), Keshab Sigdel and Prakash Subedi, represent the Nepali poets/writers of the new generation. Over the last decade, in addition to their powerful writing, they have been very active in the literary scene. They have contributed to the theatre and film scenario and have been active through organizations such as Society of Nepalese Writers in English (NWEN), Literary Association of Nepal (LAN) and Devkota Study and Research Center (DSRC). Apt with skills, substance and a will to contribute to national literature, they are a strong force to be reckoned with. Steadily gaining national and international recognition, they are slowly changing the scene of English writing in Nepal. What made you get into literature? Bal Bahadur: “I used to read a lot when I was young, everything from Hindi comics, like Bankelal to Prakash Kobit to Thomas Hardy, which is what inspired me to write, though I only started writing after I

समयले एउटा प्रश्न गर्यो– गुम्बामा शान्तिको प्रार्थनासभा चलाउन हतियार उज्याइरहेका तिमी को हौ ? यो सभ्यतामाथि गरिएको प्रश्न पनि हुन सक्छ अथवा, समयको आफ्नै कथा ।   + + + प्रश्नहरु आफैंमा केही होइनन् कसैले त्यसलाई प्रश्न नमानेसम्म उत्तर दिन आवश्यक नठानेसम्म कसैले प्रश्नहरुको स्वामित्व नलिएसम्म ति केवल झुक्किएर सुसेलिएका समयका आर्तस्वरहरु मात्र हुन जान्छन् । त्यो प्रश्न एकछिन् हावामा टक्क अडियो । त्यो प्रश्न अब प्रश्न नभएर समय आफ्नै विरुद्ध स्वाभाविक व्यङ्ग्य जस्तो विरोधसभामा दहन गर्न ठिक्क पारिएको पुतला जस्तो खिसिट्युरीमा फुस्किएको नमिठो हाँसो जस्तो प्रश्नभन्दा पनि असजिलो एउटा पहेली जस्तो थप प्रश्नहरुको आह्वान भएर आकाशमा अडिरह्यो ।   + + + गुम्बानजिकै तरवारमा शान लगाइरहेको एउटा भिक्षु ठूलै जिम्मेवारीले थिचिएर शिथिल भएजसरी विस्तारै उठ्छ, त्यो उज्याइएको धारलाई जाँच गर्न बुढी औंलाको पछिल्लो भागलाई धारमा छुवाएर टुप्पोदेखिे फेदसम्म झार्छ । केही निश्चिन्त भए झैं गुम्बाको चारैपट्टी आँखा दौडाउँछ, र मानौं खतरामा परेको गुम्बा र ऊ आँफै अब पुरै सुरक्

She is busy colouring her thoughts The fingers restlessly Move across the drawings On the card board paper. “What is the colour of the sun?” she fumbles– Yellow, orange, or crimson red– Who knows it? The colour of the sun? She takes a colouring pencil, and before she fills in The colour, she tries to sharpen the tip of the pencil; The tip breaks again and again... And it only sharpens her nerves. Irritated, confused, She raises her head, and slowly, turns it a little right, And gives a puzzled look at me, Perhaps, at my non-cooperation. Her eyes Are enough to tell what she feels About me; But I have never coloured A sun, you know! I have never felt it closely To know its colours. At times, I have hated the irresistible heat, or Its absence too. But colours? Does the sun have a colour at all? With my little daughter, the sun smiles, and how Do I tell what colour is the smile? It’s raining heavily outside, and inside My conscien

In her youthful fancy she plucked the sun from the sky. Filled in with immense passion for this young morning sun, she held it tight to her bosom and felt its warmth skin to skin. How long one can surrender? The sun had its promise to the sky To come back soon! But unwilling to share the sun with anyone else, she wrapped the sun carefully with her soft red shawl and quietly hid it in a corner of her own memory-shelf. And now, the sun no more shines in the sky to show the world how happy she is! (From Of Nepalese Clay Issue   19)

(Korean Translation of my poem जुत्ता र पाईतालहरु ) 신발과 발바닥 께서브 시그델 지음 신발의 좁은 구석에서 싫은 냄새가 나고 목적지에 이르고 싶은 발바닥 . 발바닥의 의지로 가고 싶지 않아도 발바닥의 보호구가 돼서 천천히 가고 있는 신발들 . 신발은 닳아지지만 피곤해하진 않아 다만 신발이 발바닥을 피곤하게 할뿐 피곤한 발바닥 쉬고 싶지만 포기하지 않아 차라리 신발을 바꿀지언정.

कसैले कहिल्यै नसम्झिएको एउटा चिसो, ढुसी लागेको, अध्याँरो कोठाभित्र फोक्सो फुलाएर घिट्घिटि सास फेरिरहेको मान्छेको सपनबाट घाम चोरेर आफ्नै नाभिमा अग्लिएको सिटि कम्प्लेक्सको तेह्रौ तलाको वाइन बारमा न्यानो पिइरहेको शहरलाई नै मैले सोधेँ– यो शहर कसको हो ? यो शहरमा कसैलाई नाम र काम सोध्नु हुँदैन सम्पत्ति र स्वामित्व खोज्नु हुँदैन प्रश्नहरुले शहरका भत्किएका साँघुरा सडकहरुमा गर्मी ह्वात्त बढाउँछ । त्यसबेला, सिङ्गै शहरलाई अलिकति चिस्याउने चिज चाहिन्छ । अनि, कसैले कहिल्यै नसम्झिएको त्यहि चिसो, ढुसी लागेको अध्याँरो कोठाभित्र फोक्सो फुलाएर घिट्घिटि सास फेरिरहेको मान्छेको सपनबाट शितलता चोरेर आफ्नै छातीमा अग्लिएको सिटि कम्प्लेक्सको तेह्रौ तलाको वाइन बारमा बरफका क्यूब मिसाएर चिसो वियरसँग पिउँछ त्यो प्रश्न पनि यो शहर ।

केही हाइकु      १ देश–जनता चेसवोर्डका गोटी लौ राजनीति ।      २ दमकल छ तर कसै निभ्दैन मनको आगो ।      ३ भोकको आगो बलिचढेका बोका ईश्वर पूजा ।      ४ उदार छ ऊ सधैं बाँडिरहन्छ स्वार्थको पोको ।      ५ श्रीमती खोज्न के पो गरेन होला बाल ब्रम्हचारी । English Translation

केशव सिग्देलसँगको अन्तरङ्ग भलाकुसारी अन्तरङ्ग राष्ट्रिय साप्ताहिकका लागि नवराज पहाडीले गरेको कुराकानी (अन्तरङ्ग राष्ट्रिय साप्ताहिकको वर्ष– २१, अक– २० मा ०६९ माघ ११ गते प्रकाशित ।) अन्तरङ्ग– हिजोआज साहित्यका के कस्ता काममा व्यस्त हुनुहुन्छ ? सिग्देल– पढाउने काम नित्य चलिरहेको छ । त्यसपछिको समय साहित्यिक संस्थाहरुको क्रियाकलापहरुलाई खर्चने गरेको छु । बेलुका वा फुर्सद भएको अन्य समयमा लेख्ने समय निकाल्छु । अहिले म मेरा केही साथीहरुसंग मिलेर नेपाली कविताको अंग्रेजी अनुवाद पनि गरिरहेको छु । साहित्यिक पत्रिका सम्पादनको काम पनि सगँसगँै चलिरहेको हुन्छ । राजनीतिक परिवर्तनपछि पनि नागरिक अधिकार सुनिश्चित हुन नसकेको अवस्था छ । दण्डहीनतालाई राज्यले आफैं प्रस्रय दिइरहेको अवस्था छ । सचेत नागरिकको रुपमा चुपचाप बस्न नसकिँदोरहेछ । मानवअधिकार सम्बन्धि धर्ना जुलुसहरुमा पनि सहभागी भइरहन्छु । धेरैतिरको संलग्नताले मेरो अध्ययन र लेखनलाई वाधा पुगेको छ भन्ने लागेर हिजो आज केही जिम्मेवारीहरुबाट मुक्त हुने प्रयास गरिरहेको छु । व्यक्तिगत सन्तुष्टि या सामाजिक उत्तरदायित्व के प्राथमिक कुरा हो भन्ने द्व

... As we read it, poetry has always taken up causes. Either it be Rabindara Nath Tagore (from India) or Kaji Nazrul Islam (from Bangladesh) or Mahakavi Devkota (from Nepal), they have all written for social and political changes. Similarly, in the West, Milton’s ‘Paradise Lost,’ Marvell’s ‘An Horatian Ode upon Cromwell’s Return to Ireland’ and Blake’s ‘London’ are intensely political poems. Wordsworth, Shelley and Byron all responded to revolutions abroad and upheavals at home. In Eastern Europe and South America, poetry has been synonymous with resistance to state or military oppression. In our own time, close to home, poets have raised their voices to protest against injustice. The 2006 janaandolan of Nepal is a case in point where poetry was a very instrumental medium to galvanize people in the street for the protest against monarchy... Click the link    Poetry and Politics   to read the full article. (Source:The Independent published from Bangladesh on 12 Jan 2013)